ถึงแม้ว่าการแพร่ระบาดของ COVID-19 ในหลายประเทศทั่วโลกจะดีขึ้น จำนวนผู้ติดเชื้อในประเทศไทยลดน้อยลงมาก แต่เศรษฐกิจโลกก็ยังไม่สามารถกลับมาเป็นปกติได้อยู่ดี และยังคงส่งผลกระทบต่อตลาดแรงงาน ทำให้มีผู้ว่างงานเพิ่มขึ้น มีการแข่งขันที่สูงขึ้น รวมไปถึงมีการเปลี่ยนแปลงของโลกการทำงานที่ตามมา

เชื่อว่าหลายคนคงอยากรู้ว่าแล้วตลาดแรงงานในตอนนี้เป็นยังไงกันแน่ คนหางานเปลี่ยนแปลงไปในทางไหน รวมถึงแนวโน้มการทำงานในปีหน้าจะเป็นยังไง ดังนั้นวันนี้ JobThai จะพาไปไขข้อข้องใจพร้อมกับบอกเคล็ดลับดี ๆ จากพี่เดือน หรือคุณแสงเดือน ตั้งธรรมสถิตย์ COO และ Co-founder ของ JobThai

COVID-19 สร้างจุดเปลี่ยนทั้งเศรษฐกิจ พฤติกรรมในการใช้ชีวิต และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับงาน

ปกติช่วงต้นปีทั้งคนหางาน และบริษัทที่หาคนจะมีจำนวนเยอะ แต่พอเกิด Lockdown ก็ทำให้เดือนมีนาคม-พฤษภาคมประกาศงานลดลง ซึ่งเดือนเมษายนลดเยอะมากที่สุดถึง 18.6% แต่หลังจากคลาย Lockdown แล้ว ประกาศงานค่อย ๆ กลับมาเพิ่มมากขึ้น แต่อัตราการเปิดรับก็ยังไม่สูงเหมือนเมื่อก่อน ส่วนภาพรวมการประกาศรับสมัครงานตลอดทั้งปี เมื่อดึงข้อมูลออกมาจนถึงสิ้นเดือนพฤศจิกายน มีตำแหน่งงานทั้งหมด 346,357 อัตรา ซึ่งลดลงจากปีก่อน โดยบริษัทเองยังชะลอการรับคนเพิ่มอยู่ ดังนั้นตำแหน่งที่เปิดรับอยู่เหล่านี้ก็จะมีอัตราการแข่งขันที่สูงขึ้นกว่าปีก่อน ๆ ด้วย 

พอการแข่งขันสูงขึ้น การคัดคนเข้าทำงานก็เข้มข้นขึ้น องค์กรจะมองหาคนเก่ง เชี่ยวชาญในตำแหน่งที่ตัวเองสมัคร และนอกจากรู้ลึกในตำแหน่งงานแล้ว ยังต้องรู้กว้าง หรือมีทักษะหลากหลาย ต้องเป็นคนที่ทำให้องค์กรแข่งขันได้มากขึ้นในสภาวะเศรษฐกิจแบบนี้ ซึ่งผลกระทบของโควิดยังทำให้พฤติกรรม การหางาน สัมภาษณ์งาน และรูปแบบการทำงานเปลี่ยนไปด้วย บริษัทและคนหางานก็ต้องมีการเปลี่ยนวิธีการหางานสมัครงาน ที่เห็นได้ชัดเลยคือมีการสัมภาษณ์งานออนไลน์มากขึ้น อย่าง JobThai เองก็มีบอกเลยว่าตำแหน่งงานไหนสัมภาษณ์ออนไลน์ได้บ้าง และสิ่งเหล่านี้น่าจะกลายเป็นเรื่องคุ้นชินในอนาคตอีกด้วย 

ในช่วง COVID-19 หลายบริษัทมีวิธีการทำงานที่เปลี่ยนไป รวมถึงสวัสดิการบางอย่างที่เพิ่มขึ้นและถูกลดลง

JobThai เองก็อยากรู้ว่าการทำงานในช่วง COVID-19 ของบริษัทต่าง ๆ มีการปรับตัวยังไง จึงทำ Survey เกี่ยวกับเรื่องของการทำงานในช่วงที่ COVID-19 เกิดการระบาด โดยคนที่ตอบแบบสอบถามซึ่งเป็นฝั่งบริษัท เขาก็มีการจัดการดังนี้ 

• แจกหน้ากากอนามัย หรือหน้ากากผ้าให้กับพนักงาน  


• มีคนคอยทำความสะอาดโต๊ะและเก้าอี้ ของใช้ในออฟฟิศที่ใช้ร่วมกันอย่างสม่ำเสมอ      


• ปรับเปลี่ยนเวลาเข้า-ออกงาน เพื่อหลีกเลี่ยงการเดินทางในช่วงเร่งด่วน  


• สนับสนุนอุปกรณ์ในการทำงานที่บ้าน เช่น ให้ยืมอุปกรณ์ หรือสนับสนุนค่าใช้จ่ายในการซื้ออุปกรณ์  


• มีการซื้อประกันสุขภาพ ประกัน COVID-19 ให้กับพนักงาน    


บริษัทมีการปรับเปลี่ยนสวัสดิการให้สอดคล้องกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น โดยสวัสดิการที่ถูกลดลงหรือยกเลิกไปมากที่สุดก็คือ สวัสดิการกิจกรรมสันทนาการ เช่น งานกีฬาสี งานเลี้ยงสังสรรค์ ท่องเที่ยวประจำปี  ส่วนสวัสดิการที่ได้เพิ่มขึ้นคือ Work from Anywhere ซึ่ง JobThai เองก็มีสวัสดิการนี้ และด้วยความโชคดีที่ทำงานในระบบ Cloud อยู่แล้วเลยไม่มีปัญหาอะไร ก็ไปทำงานที่บ้านกันเกือบ 100% ซึ่งจนถึงตอนนี้ก็ยังให้พนักงาน Work from Anywhere เพราะช่วงที่ผ่านมาผลการทำงานของทีมก็ดีไม่แตกต่างจากการเข้าออฟฟิศทุกวัน แถมยังช่วยให้พนักงานมีเวลามากขึ้น ไม่เครียดเรื่องการมาทำงานสาย ประหยัดค่าใช้จ่าย รวมถึงพนักงานบางคนสามารถย้ายกลับไปทำงานที่บ้านเกิดได้เลย

ผลสำรวจพบว่าในช่วง COVID-19 สัดส่วนของกลุ่มคนที่ไม่ได้หางานอย่างจริงจัง แต่ก็เปิดโอกาสสำหรับงานใหม่มีเยอะที่สุด

ช่วงนี้มีแต่คนพูดว่าใครมีงานทำก็ให้เกาะเอาไว้แน่น ๆ เลยอยากรู้เหมือนกันว่าคนทำงานเขาคิดกันแบบนี้จริง ๆ หรือเปล่า JobThai ก็เลยถามไปใน Survey และพบว่าครึ่งหนึ่งหรือประมาณ 55 % เป็นกลุ่มที่ไม่ได้หางานอย่างจริงจังแต่ก็เปิดโอกาสสำหรับงานใหม่ กลุ่มที่สองเป็นกลุ่มที่ตั้งใจจะหาใหม่อย่างจริงจัง 26% และกลุ่มสุดท้าย 18% คิดว่าจะไม่หางานใหม่ 

ส่วนสาเหตุหลัก ๆ ที่ทำให้คนทำงานอยากหางานใหม่ คือ 

1. ไม่พึงพอใจเรื่องเงินเดือน   

2. ไม่มีความก้าวหน้าในสายงาน   

3. ไม่พึงพอใจเรื่องสวัสดิการ  

4. ไม่พึงพอใจเรื่องวัฒนธรรมและสภาพแวดล้อมขององค์กร  

5. งานที่ทำไม่มีความท้าทาย  

ปัจจัยหลักที่ทำให้คนเปลี่ยนงานส่วนใหญ่เกี่ยวกับเรื่องของสิ่งตอบแทนของคนทำงาน

ในแบบสอบถามได้ถามเกี่ยวกับเหตุผลของการเปลี่ยนงานและพบว่ายังคงได้คำตอบคล้าย ๆ กับเมื่อ 3 ปีที่แล้ว ซึ่งปัจจัยหลัก ๆ จะเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับสิ่งตอบแทนของคนทำงานเสียส่วนใหญ่ โดยผลสำรวจของ 3 ปีที่แล้วคือ

อันดับ 1: ไม่พอใจในเรื่องเงินเดือน 

อันดับ 2: ไม่มีความก้าวหน้าในสายงาน   


อันดับ 3: ไม่พอใจเรื่องสวัสดิการ   


อันดับ 4: ไม่พึงพอใจเรื่องโบนัส   


อันดับ 5: งานที่ทำไม่มีความท้าทาย   

ในปีนี้เหตุผลหลัก ๆ ยังเป็นเรื่องค่าตอบแทนเหมือนเดิม ที่แตกต่างจะอยู่ที่อับดับ 4 ซึ่งผลสำรวจของปีนี้จะเป็นเรื่องของวัฒนธรรมองค์กรและสภาพแวดล้อมในการทำงาน เพราะคนรุ่นใหม่ให้ความสำคัญกับวัฒนธรรมองค์กรมากขึ้น ทำให้ช่วงที่ผ่านมาองค์กรเองก็ให้ความสำคัญกับการทำ Employer Branding กันมาก เพื่อดึงดูด Talent คนทำงานรุ่นใหม่ให้เข้ามาร่วมงาน 

ความกังวลในการหางานใหม่ อันดับที่หนึ่งหนีไม่พ้นเรื่องวิกฤตเศรษฐกิจ และการแข่งขันในตลาดแรงงานที่สูงขึ้น

เป็นเรื่องปกติที่คนอยากหางานใหม่ จะมีความกังวลในการหางานอยู่ ซึ่งผลสำรวจก็พบว่าเรื่องที่คนหางานกังวล 5 อันดับมีดังนี้

อันดับ 1: เรื่องวิกฤตเศรษฐกิจ 72.57%

อันดับ 2: การแข่งขันในตลาดแรงงานที่สูงขึ้น 66.30%

อันดับ 3: ความสามารถในการสื่อสารภาษาต่างประเทศไม่เพียงพอ 59.90

อันดับ 4: ทักษะความสามารถของตนเองอาจมีไม่เพียงพอ  56.99% 

อันดับ 5: เรื่องประสบการณ์ในการทำงานไม่เพียงพอ 55.68% 

เด็กจบใหม่ได้เปรียบคนทำงานตรงที่มีความกระตือรือร้นและไฟแรง สามารถเรียนรู้และเปิดรับสิ่งใหม่ และสายงานที่เปิดรับเด็กจบใหม่มากที่สุดคือ งานขาย  

โอกาสในการหางานของเด็กจบใหม่ก็ยังมีอยู่ เพราะจากแบบสำรวจพบว่ามีองค์กรเปิดรับนักศึกษาจบใหม่ประมาณ 53.3% ซึ่งสิ่งที่ทำให้องค์กรสนใจรับนักศึกษาจบใหม่เพราะพวกเขามีข้อได้เปรียบบางอย่างที่เหนือกว่าคนที่มีประสบการณ์แล้วหรือย้ายสายงาน ได้แก่

1. มีความกระตือรือร้น ไฟแรง 64.06% 

2. ตำแหน่งงานเป็นระดับปฏิบัติการ ไม่ต้องการประสบการณ์มาก 63.82% 

3. ต้องการความคิดสร้างสรรค์จากคนรุ่นใหม่ 59.45% 

4. ปรับตัวได้ง่ายกว่าคนที่มีประสบการณ์แล้ว 49.08% 

5. เงินเดือนไม่สูงเท่าคนทำงานที่มีประสบการณ์แล้ว 49.08%

อย่างไรก็ตาม ถึงจะมีข้อได้เปรียบตามที่บอกไป แต่ก็ต้องมีทักษะที่เพียงพอด้วยถึงจะได้งานทำ ซึ่งทักษะที่องค์กรใช้พิจารณานักศึกษาจบใหม่เข้าร่วมงานมีดังนี้

1. ความสามารถในการเรียนรู้และเปิดรับสิ่งใหม่ 66.13% 

2. ทักษะในการทำงานร่วมกับผู้อื่น 59.22% 

3. การสื่อสาร และการถ่ายทอดข้อมูล 55.99% 

4. ความคิดสร้างสรรค์ (Creativity) 54.15% 

5. ความสามารถในการวิเคราะห์ ประเมิน และวิพากษ์สิ่งต่าง ๆ (Critical Thinking) 44.01% 

และจากข้อมูลประกาศงานของ JobThai สายงานที่เปิดรับนักศึกษาจบใหม่มากที่สุดในช่วงนี้ (ข้อมูลเดือนพฤศจิกายน 2563) ได้แก่  

1. งานขาย

2. งานช่างเทคนิค

3. งานบริการลูกค้า

4. ควบคุมคุณภาพ/QC/QA/QM

5. วิศวกรรม

COVID-19 เข้ามาสร้างความเปลี่ยนแปลง และความท้าทายในการทำงาน รวมถึง Culture ขององค์กร

New Normal ชื่อมันก็บอกอยู่แล้วว่ามันคือเรื่องใหม่ที่จะกลายเป็นเรื่องปกติ เมื่อ COVID-19 เข้ามามันทำให้เราเกิดความเปลี่ยนแปลงแบบปุบปับขึ้นก็จริง แต่มันก็มาพร้อมกับความท้าทายใหม่ ๆ ในโลกการทำงาน ซึ่ง New normal ที่รู้สึกได้ชัด ๆ ก็คือ Work from Home ทำงานผ่านระบบ Online ทำให้ต้องเกิดการปรับตัว การเรียนรู้ เลือกใช้เครื่องมือ และการสื่อสารที่แตกต่างจากการสื่อสารในออฟฟิศ ส่วนฝั่ง HR เองก็ต้องมามองหาแนวทางที่จะเอามาใช้งานในการมอนิเตอร์พนักงาน บริหารจัดการข้อมูลพนักงานให้ได้เหมือนที่ทำตอนพนักงานเข้าไปทำงานในออฟฟิศ

อีกหนึ่งผลกระทบโดยตรงกับบริษัทคือเรื่อง Culture เพราะถ้าเราไม่สามารถเข้ามาทำงานด้วยกันได้ 100% สวัสดิการหรือกิจกรรมบางอย่างก็ต้องลดหรือเปลี่ยนแปลงตามสถานการณ์ ทำให้อาจส่งผลกระทบกับความรู้สึก และความเป็นอยู่ในองค์กรของพนักงาน ซึ่งหลังจากนี้จะมีวิธีการยังไงที่จะเป็นการสร้าง Culture ให้พนักงานรับรู้และเข้าใจ Core Value ของบริษัท ให้พนักงานมีประสบการณ์ที่ดีเหมือนแต่ก่อน และสามารถสร้าง Employer Branding ที่ดีเพื่อดึงดูดคนให้เข้ามาสมัครกับบริษัทได้ สิ่งนี้เป็นสิ่งที่ HR และผู้บริหารอาจจะต้องกลับมาพิจารณากันใหม่อีกครั้งว่าจะกำหนดแนวทางการทำงานออกมาเป็นแบบไหน  

องค์กรมองหาคนทำงานแบบสัญญาจ้างเพื่อลดค่าใช้จ่ายมากขึ้น ดังนั้นสิ่งสำคัญในการทำงานยุคนี้คือการไม่หยุดเรียนรู้

ฝั่งของการจ้างงานเองก็มีโอกาสที่จะเปลี่ยนไปด้วยเหมือนกัน เพราะความไม่แน่นอนของ COVID-19 ที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต เศรษฐกิจที่ยังซบเซาทั่วโลก ความผันผวนของเศรษฐกิจมีสูง และบริษัทเองก็ไม่สามารถวางแผนระยะยาวได้ ดังนั้นการเพิ่มพนักงานประจำเลยมีความเสี่ยงด้านค่าใช้จ่ายมากเกินไป การหาคนทำงานแบบสัญญาจ้าง หรือทำงานเป็น Project จะช่วยให้ลดค่าใช้จ่ายลง

สำหรับคนทำงานที่มีประสบการณ์จุดนี้ถือเป็นโอกาสที่ดีที่จะได้ทำงานในหลากหลายประเภทธุรกิจ หรือนักศึกษาจบใหม่และคนทำงานที่ต้องการย้ายสายงาน รูปแบบการจ้างงานแบบนี้ก็อาจจะพาเราเข้าสู่สายอาชีพที่เราอยากลองทำงานได้เหมือนกัน

แต่ไม่ว่าเราจะเป็นใคร จะเป็นคนทำงาน HR องค์กร นักศึกษาจบใหม่ คนอยากย้ายสายงาน คนที่หางานทำอยู่ เหตุการณ์นี้ก็ทำให้เราได้รู้ว่าไม่มีอะไรแน่นอนเลย เราต้องพร้อมที่จะเรียนรู้และปรับตัวรับมือกับสิ่งใหม่ ๆ ตลอดเวลา ดังนั้นNew Normal ของการทำงานในยุคนี้ก็คือการ Keep Learning หรือการหยุดเรียนรู้ไม่ได้

ใช้โอกาสว่างงาน Upskill, Reskill ปรับ Resume ให้เข้ากับงานและองค์กรที่สมัคร แต่ถ้ายังไม่ได้งานที่ชอบจริง ๆ ลองทำงานที่ไม่ถูกใจเต็มร้อยแต่ให้ประสบการณ์และสามารถต่อยอดได้ไปก่อน

คนที่หางานอยู่ตอนนี้อย่าเพิ่งหมดหวัง เพราะหลายบริษัทมีแนวโน้มกลับมาลงประกาศงานเพิ่มขึ้นใน JobThai ระหว่างที่ยังหางานทำไม่ได้นี้ก็อยากให้ลองดูว่าเรายังขาดทักษะอะไรสำหรับสายงานที่เราสนใจบ้าง ใช้โอกาสนี้ Upskill, Reskill ให้ความสามารถเราเพิ่มขึ้น ปรับ Resume ให้สอดคล้องกับตำแหน่งงานและองค์กรที่เราสมัครด้วย ข้อดีของการสมัครงานออนไลน์คือสามารถสร้างไฟล์ Resume ได้หลายไฟล์โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายมากเท่าการทำเอกสาร Walk-in ไปสมัครงานที่บริษัท ซึ่งก็ไม่รู้ด้วยว่าไปแล้วเราจะเจอคนสัมภาษณ์ไหม

ถ้าหางานแล้วยังไม่ถูกใจ หรือยังไม่มีที่ไหนเรียก ก็อาจจะต้องยอมเลือกงานที่ไม่ใช่ 100% ไปก่อน แต่ต้องเป็นงานที่ให้ประสบการณ์ สามารถต่อยอดได้ หรือบางทีเราอาจจะเจอทักษะ หรือความชอบใหม่ ๆ จากการลองทำงานอื่นดูก็ได้ อีกอย่างที่อยากให้ทำไว้คือการฝากประวัติกับ JobThai เพราะนอกจากจะทำให้เราสมัครงานได้ง่ายขึ้นโดยการใช้ปุ่ม Apply Now แล้ว ประวัติที่ฝากไว้ใน JobThai ก็ยังเป็นการเปิดโอกาสให้องค์กรที่มาหาคน ค้นเจอประวัติเราได้ด้วย เป็นการเพิ่มโอกาสการได้งานของเราอีกช่องทางหนึ่ง

Oh My Job! Podcast ออนไลน์ทุกวันอังคาร ติดตามได้ในช่องทางต่าง ๆ ดังนี้

• Soundcloud

• Spotify

• Apple Podcasts

• Google Podcasts

• Podbean

• YouTube

• Anchor

ติดตามบทความอื่น ๆ จากรายการ Oh My Job! Podcast ได้ที่นี่

• Oh My Job! Podcast EP.0: เมื่อโลกการทำงานเปลี่ยนไป คนทำงานควรปรับตัวยังไงให้ทัน

• Oh My Job! Podcast EP.1: ทำงานสายดิจิทัลยังไงก็รุ่งจริงไหม?

• Oh My Job! Podcast EP.2: อยากโดดเด่นในสายตา HR ต้องทำยังไง?

• Oh My Job! Podcast EP.3: งานที่ชอบกับงานที่รอด ควรเลือกแบบไหนดี?

• Oh My Job! Podcast EP.4: งานสาย Event ยังมีโอกาสโตไหม ต้องปรับตัวยังไงในยุคโควิด

• Oh My Job! Podcast EP.5: โอกาสในการเติบโตของคนทำงานรุ่นใหม่ในมุมมอง CPO จาก ThaiBev

• Oh My Job! Podcast EP.7: คนแบบไหนที่บริษัท IT มองหา จาก ThoughtWorks ที่ปรึกษาด้านซอฟต์แวร์ระดับโลก

• Oh My Job! Podcast EP.8: ออฟฟิศยังจำเป็นอยู่ไหมในยุคโควิด? จาก dtac องค์กรที่มีออฟฟิศโดนใจ

• Oh My Job! Podcast EP.9: เด็กจบใหม่ตอนนี้เป็นยังไง หางานยากไหมในยุคโควิด

• Oh My Job! Podcast EP.10 การจ้างงานในธุรกิจอสังหาฯ เป็นยังไง ในยุคโควิด จากศุภาลัย

JobThai Official Group เพื่อการหางาน หาคน และแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในการทำงาน Public group · 42,947 members Join Group