มนุษย์เงินเดือนแต่ละคนก็มีความฝันของตัวเองที่อยากก้าวไปให้ได้ ซึ่งอีกหนึ่งเส้นทางที่คนทำงานต้องการก็คือ การได้เลื่อนตำแหน่ง ได้ปรับเงินเดือนสูง ๆ และได้เติบโตในสายอาชีพ ก็เลยก้มหน้าก้มตาทำงานอย่างหนักและหวังว่าวันนั้นโอกาสจะมาถึงในที่สุด และถ้ากำลังมองหาโอกาสนั้นอยู่ก็พอดีกับช่วงปลายปีแบบนี้เลย เพราะเป็นช่วงที่หลายบริษัทต้องประเมินการทำงานอยู่พอดี

บางครั้งเหตุผลที่เรายังอยู่ที่เดิมและไม่ได้รับการเลื่อนตำแหน่งสักที มันไม่ได้เป็นเพราะหัวหน้าไม่เห็นความสำคัญของเรา แต่อาจเป็นเพราะเราเองที่ยังไม่เคยแสดงความต้องการออกมา JobThai เลยรวบรวมวิธีที่จะใช้การประเมินปลายปีเป็นโอกาสดี ๆ ในการเลื่อนตำแหน่งและอัปเงินเดือนมาฝาก 

อยากเติบโตก็ต้องโชว์ข้อดี

ผลงานตลอดปีที่ผ่านมา หน้าที่ และความรับผิดชอบ การประเมินปลายปีนี่แหละคือโอกาสที่จะได้บอก แต่การจะพูดหรือเล่าผลงานที่ผ่านมาก็ควรเตรียมตัวก่อนและวิธีง่าย ๆ มีอยู่ 3 หัวข้อดังนี้

• เป้าหมาย ทั้งเป้าหมายของบริษัท ค่านิยม และเป้าหมายของตัวเราเอง สิ่งเหล่านี้คือเป้าที่ต้องหาให้เจอ หลังจากนั้นหาความสำเร็จที่เราเคยทำได้ ที่มันเกี่ยวข้องกับเป้าหมายที่บอกไป และยิงให้เข้าเป้าด้วยการจับทั้งสองสิ่งมาเชื่อมโยงกันและสื่อสารออกมาให้หัวหน้ารู้ ยิ่งเราสามารถอธิบายและเชื่อมโยงกันได้มากเท่าไหร่ก็จะทำให้ผลงานดูโดดเด่นขึ้น

• หลักฐาน แค่พูดถึงผลงานใคร ๆ ก็ทำได้ แต่หลักฐานอย่างสถิติหรือข้อมูลอ้างอิงในผลงานนั้น ๆ จะทำให้ผลงานที่เราเล่ามีน้ำหนักมากขึ้นอย่าง ถ้าเป็นเซลล์ก็ต้องว่ากันที่ยอดขาย ถ้าเป็นนักการตลาดก็ต้องมาพร้อมค่าสถิติ หรือถ้าไม่มีตัวเลขก็ต้องอธิบายถึงสถานการณ์ให้เห็นชัดเจนให้ได้

• ความต้องการและความชัดเจน ตรงนี้เราต้องพูดอย่างตรงไปตรงมาเลยว่าต้องการอะไร อย่ารู้สึกแปลกเวลาพูดถึงความสำเร็จของตัวเอง แต่จำไว้เสมอ ว่ามันมีโอกาสที่เราจะได้คุยอย่างเปิดใจกับหัวหน้าอยู่ไม่เยอะ ถ้าต้องการเติบโตการบอกเค้าอย่างตรงไปตรงมานี่แหละคือสิ่งที่ควรทำ  

วิกฤตยังสามารถพลิกเป็นโอกาส แล้วทำไมข้อผิดพลาดจะกลายเป็นดีไม่ได้

ความผิดพลาดเป็นสิ่งที่มนุษย์เราทุกคนต้องเจออยู่แล้วหลายครั้งในชีวิต แต่เราไม่จำเป็นต้องพูดว่าปีที่ผ่านมา ตัวเองผิดพลาดอะไรไปบ้าง เพราะมันจะเป็นการย้ำข้อผิดพลาดของตัวเองมากเกินไป แต่ให้พูดว่ามีจุดไหนบ้างที่ต้องใส่ใจ พัฒนา และทำให้ดีขึ้นในการทำงานครั้งถัดไป นอกจากนี้ข้อผิดพลาดบางอย่างที่หัวหน้ารับรู้แต่ยังไม่เคยฟังคำอธิบายจากปากเราเอง นี่ก็จะเป็นโอกาสให้เราได้อธิบายอย่างดี และอย่าลืมว่า “ผิดพลาดแล้วก็ต้องเรียนรู้และพัฒนาอยู่เสมอ” ด้วย

อยากก้าวหน้า บางครั้งก็ต้องกล้า “ก้าว” 

บางครั้งเราอาจตั้งข้อสงสัยกับตัวเองว่าผลงานก็ดีแล้ว แต่ทำไมหัวหน้าถึงไม่ยอมเลื่อนขั้นให้สักที ซึ่งเหตุผลส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะตัวเราเองนี่แหละ ที่ไม่เคยแสดงออก ว่าเราก็เป็นอีกหนึ่งคนที่อยากเติบโตในสายอาชีพเหมือนกัน แม้การจะเดินไปพูดว่าผมต้องการเลื่อนตำแหน่งจะเป็นคำที่ดูกำปั้นทุบดินเกินไปหน่อย แต่มันก็ไม่ได้หมายความว่าเราไม่สามารถพูดอะไรได้เลย 

หากหัวหน้าไม่ได้ตั้งคำถามหรือเปิดโอกาสให้เราได้พูดเพื่อแสดงความตั้งใจและความพร้อมที่จะก้าวหน้าหรือพัฒนาตัวเอง อย่ามัวแต่รอเวลาที่โอกาสนั้นจะมาถึง ในเมื่อเราก็สามารถสร้างโอกาสนั้นเองได้ อย่างการตั้งคำถามเพื่อแสดงความมุ่งมั่น เช่น การถามความคิดเห็นเกี่ยวกับการเข้าคอร์สอบรม นโยบายหรือเป้าหมายในปีหน้าของบริษัท และเสนอตัวว่าเราเองมีศักยภาพพอที่จะสนับสนุนงานในส่วนนั้นได้เหมือนกัน ก่อนที่โอกาสในการแสดง Passion ของเราจะหลุดลอยไป 

*ข้อควรระวัง ที่จะทำให้ทุกอย่างพังในวันประเมิน

• วิจารณ์คนอื่นในแง่ลบ คนทำงานหลายคนมักจะพูดข้อดีของตัวเอง โดยเลือกที่จะวิจารณ์เพื่อนร่วมงานคนอื่นในแง่ลบหรือโยนความผิดให้คนอื่นเวลาที่โดนตำหนิ เพื่อที่ตัวเองจะได้ก้าวขึ้นไป นอกจากไม่ใช่เรื่องที่ดีแล้ว เราอาจถูกปัดตกจากการพิจารณาไปเลยก็ได้ 

• ควบคุมอารมณ์ไม่อยู่ บางความตั้งใจที่มากเกินไปของตัวเอง มันอาจทำให้เรากลายเป็นคนที่ไม่เปิดรับความคิดเห็นเวลาเจอคำวิจารณ์ เราควรเปิดรับความเห็นให้กว้าง เพราะสิ่งที่คิดว่าดีแล้ว มันอาจไม่ดีในสายตาของคนอื่น รวมไปถึงหัวหน้าของเราก็ได้

• เยินยอตัวเองมากเกินไป พูดชมแต่ตัวเอง ว่าทำงานนี้สำเร็จ หรือดึงเครดิตงานมาเป็นของตัวเอง โดยที่ไม่มีหลักฐานยืนยันผลงาน หรือพูดแต่สิ่งที่เป็นนามธรรม

สุดท้าย แม้จะรู้อยู่แล้วว่าตำแหน่งที่เราต้องการไม่มีที่นั่งว่าง แต่การได้แสดงความต้องการให้หัวหน้าเห็นหรือรับรู้ มันก็ยังเป็นประโยชน์อยู่ดี เพราะถ้าเรามีความสามารถจริง ๆ โอกาสนั้นมันก็อาจมาถึงในสักวัน ตรงนี้ระหว่างที่รอก็อย่าลืมพัฒนาตัวเองอยู่เสมอ เพราะถึงองค์กรที่อยู่ตอนนี้จะยังไม่สามารถตอบสนองความมุ่งมั่นหรือความต้องการของเราได้ แต่การพัฒนาตัวเองอยู่เสมอ ก็จะเป็นใบเบิกทางสำหรับตำแหน่งที่เรามองหาในอนาคตอย่างแน่นอน