เมื่อพูดถึงเรื่องการยื่นภาษีทีไร ก็มักมีคำถามเกี่ยวกับเอกสารต่าง ๆ เป็นประจำ โดยเฉพาะ "ใบ 50 ทวิ" ที่ชาวออฟฟิศหลายคนอาจเคยได้ยินหรือได้รับมาบ้าง แต่ยังสงสัยว่า ใบ 50 ทวิ คือเอกสารอะไรกันแน่ มีความสำคัญมากน้อยแค่ไหน และเกี่ยวข้องกับเราอย่างไรบ้าง บทความนี้ JobThai จะพาไปทำความเข้าใจทุกเรื่องสำคัญเกี่ยวกับใบ 50 ทวิ ที่คนทำงานทุกคน โดยเฉพาะมนุษย์เงินเดือนไม่ควรพลาด

ใบ 50 ทวิ คืออะไร

ใบ 50 ทวิ หรือชื่อเต็มคือ “หนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย” เป็นเอกสารสำคัญที่ผู้จ่ายเงินได้ เช่น บริษัท หรือนายจ้าง ออกให้กับผู้รับเงิน อย่างพนักงาน ลูกจ้าง หรือผู้รับจ้าง เพื่อเป็นหลักฐานแสดงว่าผู้รับเงินถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายไปแล้วเท่าไหร่ จากรายได้ประเภทใดบ้าง โดยในระหว่างปีภาษีนั้น ๆ ข้อมูลในเอกสารนี้จะระบุรายละเอียดทั้งของผู้จ่ายเงิน ผู้รับเงิน จำนวนเงินที่จ่าย และจำนวนภาษีที่ถูกหักไว้

ใบ 50 ทวิ สำคัญอย่างไรกับพนักงานประจำ

สำหรับพนักงานประจำหรือมนุษย์เงินเดือนทั้งหลาย ใบ 50 ทวิ ถือเป็นเอกสารที่มองข้ามไม่ได้เลย เพราะมีบทบาทสำคัญในหลาย ๆ ด้านที่เกี่ยวข้องกับการจัดการภาษีส่วนบุคคลโดยตรง ดังนี้

ใช้ยื่นภาษีประจำปีต่อกรมสรรพากร

ใบ 50 ทวิ เป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่ใช้ประกอบการยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา (ภ.ง.ด. 90 หรือ ภ.ง.ด. 91) ประจำปีต่อกรมสรรพากร โดยเวลาที่จะทำเรื่องภาษี การดูข้อมูลจากในใบ 50 ทวิ จะช่วยให้เรากรอกรายละเอียดเกี่ยวกับรายได้และภาษีที่ถูกหัก ณ ที่จ่ายไปแล้วได้อย่างถูกต้องครบถ้วน ทำให้การคำนวณภาษีที่ต้องชำระเพิ่มหรือจะได้รับคืนแม่นยำขึ้น การทำความเข้าใจเอกสารนี้จึงสำคัญมาก โดยเฉพาะเหล่า First Jobber ที่กำลังจะยื่นภาษีทุกคน

ใช้ตรวจสอบว่าบริษัทหักภาษีเราถูกต้องหรือไม่

พนักงานประจำควรใช้ข้อมูลในใบ 50 ทวิ เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของการหักภาษี ณ ที่จ่ายที่บริษัทดำเนินการไปตลอดทั้งปี โดยเทียบเคียงกับสลิปเงินเดือนหรือเอกสารรายรับอื่น ๆ ว่าจำนวนเงินได้และภาษีที่หักไว้สอดคล้องกันหรือไม่ ซึ่งถ้าตรวจดูแล้วพบข้อผิดพลาดหรือความไม่ชัดเจนตรงไหน จะได้สอบถามหรือทักท้วงกับทางฝ่ายบุคคล หรือ HR ของบริษัทได้ทันท่วงที เพื่อเป็นการรักษาสิทธิประโยชน์ทางภาษีของตนเอง ไม่ให้เกิดปัญหาตามมาภายหลัง

มีผลต่อการขอคืนภาษีและวางแผนภาษีในอนาคต

ใบ 50 ทวิ ไม่เพียงแต่ใช้ยื่นภาษีเท่านั้น แต่ยังมีผลโดยตรงต่อการขอคืนภาษีอีกด้วย หากภาษีที่เราถูกหัก ณ ที่จ่ายไว้ตลอดทั้งปี สูงกว่าภาระภาษีที่คำนวณได้ เราก็มีสิทธิขอคืนส่วนต่างนั้นได้ นอกจากนี้ ข้อมูลจากใบ 50 ทวิ ยังช่วยให้เราเห็นภาพรวมของรายได้และภาษีที่จ่ายไป ทำให้เราสามารถนำไปใช้วางแผนภาษีสำหรับปีถัด ๆ ไปได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่น พอเห็นตัวเลขแล้วก็วางแผนการใช้สิทธิลดหย่อนต่าง ๆ เพิ่มเติม

ฟรีแลนซ์ คนที่มีรายได้หลายทาง ต้องใช้ใบ 50 ทวิ ไหม

กลุ่มฟรีแลนซ์ หรือกลุ่มผู้รับจ้างอิสระที่ไม่ได้ทำงานประจำ แต่ถูกว่าจ้างแบบเป็นงาน ๆ ไป และมีรายได้จากหลายแหล่ง ก็มีโอกาสได้รับใบ 50 ทวิ เช่นกัน หากรายได้นั้น ๆ เข้าเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนดให้ผู้จ่ายเงินต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย เช่น ค่าจ้างทำของ ค่าบริการต่าง ๆ โดยคนที่เป็นฟรีแลนซ์จะต้องเก็บรวบรวมใบ 50 ทวิ จากผู้ว่าจ้างทุกรายเอาไว้ เพื่อใช้เป็นหลักฐานในการยื่นภาษี แสดงรายได้ที่ได้รับและภาษีที่ถูกหักไว้ให้ครบถ้วน เพื่อป้องกันปัญหาการถูกประเมินภาษีขาดไป

ขอใบ 50 ทวิ ได้ที่ไหนบ้าง

ผู้มีหน้าที่ออกใบ 50 ทวิ คือ “ผู้จ่ายเงินได้” ดังนั้น พนักงานประจำจะได้รับใบ 50 ทวิ จากบริษัทหรือนายจ้างของตนเอง โดยส่วนใหญ่ฝ่ายบุคคลหรือฝ่ายบัญชีจะเป็นผู้ดำเนินการให้ภายในวันที่ 15 กุมภาพันธ์ของปีถัดจากปีภาษี หรือภายในหนึ่งเดือนนับตั้งแต่วันที่ออกจากงานในระหว่างปีภาษี ส่วนคนที่ทำงานเป็นฟรีแลนซ์จะต้องขอจากผู้ว่าจ้างแต่ละรายที่ได้จ่ายเงินและหักภาษี ณ ที่จ่ายไว้

ใบ 50 ทวิ ต่างจากแบบฟอร์มภาษีอื่น ๆ อย่างไร

ใบ 50 ทวิ แตกต่างกับแบบฟอร์มภาษีอื่น ๆ อย่าง ภ.ง.ด. 90/91 ตรงที่ ใบ 50 ทวิ เป็น "หนังสือรับรอง" การถูกหักภาษี ณ ที่จ่าย ซึ่งออกโดยผู้จ่ายเงิน เพื่อให้ผู้รับเงิน “ใช้เป็นหลักฐาน” ส่วน ภ.ง.ด. 90/91 เป็นเอกสาร "แบบแสดงรายการ" ที่ผู้มีเงินได้ใช้ยื่นต่อกรมสรรพากรเพื่อสรุปรายได้และคำนวณภาษีด้วยตนเอง ดังนั้น ใบ 50 ทวิ จึงเป็นเอกสารประกอบสำคัญในการกรอกแบบ ภ.ง.ด. นั่นเอง

ตัวอย่างใบ 50 ทวิ

ใบ 50 ทวิ จะมีรูปแบบที่เป็นมาตรฐานตามที่กรมสรรพากรกำหนด ในเอกสารจะประกอบด้วยข้อมูลสำคัญ เช่น ชื่อและเลขประจำตัวผู้เสียภาษีของผู้จ่ายเงินและผู้มีเงินได้, วันเดือนปีที่จ่ายเงินได้, ประเภทเงินได้, จำนวนเงินที่จ่าย, และจำนวนภาษีที่หักและนำส่งไว้ การทำความเข้าใจแต่ละช่องจะช่วยให้เราสามารถตรวจสอบความถูกต้องได้ง่ายขึ้น โดยปัจจุบันมีหลายบริษัทที่เริ่มออกใบ 50 ทวิ ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ (e-Withholding Tax Certificate) ซึ่งมีผลทางกฎหมายเช่นเดียวกับแบบกระดาษ และยังสะดวกต่อการจัดเก็บและนำไปใช้งานอีกด้วย

ทำอย่างไรหากใบ 50 ทวิ มีข้อมูลผิด

ถ้าตรวจสอบแล้วพบว่าข้อมูลในใบ 50 ทวิ ที่ได้รับมาไม่ถูกต้อง เช่น ชื่อ-สกุลผิด เลขประจำตัวผู้เสียภาษีผิด หรือจำนวนเงินได้/ภาษีที่หักไว้ไม่ตรงกับความเป็นจริง สิ่งแรกที่ควรทำคือ ติดต่อผู้จ่ายเงินหรือฝ่ายบุคคลของบริษัททันที เพื่อแจ้งให้ทราบและขอให้แก้ไขข้อมูลให้ถูกต้อง พร้อมทั้งออกใบ 50 ทวิ ฉบับใหม่ที่ถูกต้องให้ เพื่อเป็นการป้องกันปัญหาในการยื่นภาษีและการขอคืนภาษีในอนาคต

สรุป

ใบ 50 ทวิ นับเป็นเอกสารที่สำคัญมากสำหรับผู้มีเงินได้ทุกคน ไม่ว่าจะเป็นพนักงานประจำ ฟรีแลนซ์ หรือผู้มีรายได้หลายทาง เพราะเป็นหลักฐานที่จะช่วยยืนยันการถูกหักภาษี ณ ที่จ่าย ซึ่งจำเป็นต้องใช้ในการยื่นภาษีประจำปี การตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูล และการวางแผนภาษีในอนาคต การทำความเข้าใจว่าใบ 50 ทวิ คืออะไร ได้รับจากที่ไหน และมีรายละเอียดอย่างไร จะช่วยให้จัดการเรื่องภาษีได้อย่างราบรื่นและรักษาสิทธิประโยชน์ในการรับเงินคืนได้อย่างเต็มที่

ที่มา:

rd.go.th, itax.in.th, kasikornbank.com